Mycenae trong thần thoại và truyền thuyết Hy Lạp cổ đại Mycenae

Triều đại Perseid

Perseus từ Pompei.

Các thần thoại Hy Lạp cổ khẳng định Mycenae được sáng lập bởi Perseus, cháu của vua Acrisius xứ Argos. Perseus là con trai của Danaë, một người con gái của Acrisius. Do đã vô tình giết ông ngoại của mình, Perseus không thể thừa kế ngai vàng ở Argos. Thay vào đó ông đã sắp xếp một cuộc trao đổi quyền lực với một người anh em họ, Megapenthes, và trở thành vua của Tiryns, trong khi Megapenthes lấy Mycenae.

Perseus cưới Andromeda và có rất nhiều con trai, nhưng theo thời gian đã xảy ra chiến tranh với Argos và bị giết bởi Megapenthes. Con trai của ông, Electryon, trở thành người thứ hai của triều đại. Tuy nhiên quyền kế vị lại bị tranh chấp bởi những người Taphians đứng đầu bởi Pterelaos, một Perseid khác, người đã đột kích Mycenae nhưng thất bại và rút lui cùng bầy gia súc. Bầy gia súc được giành lại bởi Amphytrion, cháu trai Perseus, nhưng cậu lại vô tình giết chết chú của mình bằng một cây dùi cui trong một cuộc xô xát ngỗ ngược về gia súc và phải đi lưu vong.

Ngai vàng được giao lại cho Sthenelus, người thứ ba của vương triều, một con trai của Perseus. Ông đã chuẩn bị cho vị thế tương lai của mình bằng việc cưới Nicippe, con gái của vua Pelops xứ Elis, lãnh thổ hùng mạnh nhất của vùng vào lúc đó. Ông ta có với bà một con trai, Eurystheus, vị vua thứ tư và cũng là cuối cùng của vương triều Perseid. Khi một người con trai của Heracles, Hyllus, giết Sthenelus, Eurystheus trở nên nổi tiếng với sự thù hằn của ông đối với Heracles và sự ngược đãi tàn nhẫn của ông với người Heracleidae, hậu duệ của Heracles.

Đây là những điều đầu tiên chúng ta được nghe về những người con trai nổi tiếng đó, những người đã trở thành biểu tượng của Dorians. Heracles đã từng là một Perseid. Sau cái chết của ông Eurystheus quyết tâm tiêu diệt các đối thủ này vì ngai vàng của Mycenae, tuy nhiên họ đã đi lẩn trốn ở Athens, và trong cuộc chiến tranh Eurystheus và tất cả các con trai của ông đã bị giết. Triều đại Perseid kết thúc tại đây. Người dân của Mycenae tôn chú ngoại của Eurystheus, Atreus, một Pelopid, lên làm vua.

Các vua Perseid:

  1. Perseus
  2. Electryon
  3. Sthenelus
  4. Eurystheus

Triều đại Atreid

Người Mycenae đã nhận sự chỉ bảo từ một lời tiên tri rằng họ nên chọn vị vua mới trong số những Pelopid. Hai ứng viên là Atreus và người anh trai, Thyestes. Người thứ hai được chọn đầu tiên, và lúc này xuất hiện sự can thiệp của các thế lực siêu nhiên. Mặt trời trở nên đổi hướng di chuyển và lặn ở phía đông. Do mặt trời đổi hướng, người ta lập luận rằng việc bầu cho Thyestes nên được đảo lại, kết quả là Atreus được chọn làm vua. Hành động đầu tiên của ông là truy bắt Thyestes và cả gia đình ông ta, nhưng Thyestes đã trốn thoát được khỏi Mycenae.

Sự trở về của Agamemnon.

Theo truyền thuyết, Atreus có hai con trai, AgamemnonMenelaus, hai Atreid. Aegisthus, con trai của Thyestes, giết Atreus và giành lại ngôi báu cho Thyestes. Với sự giúp đỡ của vua Tyndareus xứ Sparta, những người Atreid lại khiến Thyestes phải đi lưu vong một lần nữa. Tyndareus có hai người con gái bạc mệnh, HelenClytemnestra, lần lượt kết hôn với Menelaus và Agamemnon. Agamemnon kế vị ở Mycenae còn Menelaus làm nhiếp chính tại Sparta.

Agamemnon bị giết.

Helen bỏ trốn với người tình Paris của Troy. Agamemnon tiến hành một cuộc chiến tranh 10 năm chống lại Troy để giành lại cô ta cho em trai. Vì thiếu gió, đoàn chiến thuyền không thể đi tới Troy. Để làm hài lòng các vị thần nhằm khiến họ tạo ra gió, Agamemnon đã hiến tế con gái Iphigenia của mình. Nữ thần đi săn Artemis đã tráo cô ta vào giờ phút cuối cùng bằng một con nai trên bàn tế, và đưa Iphigenia tới Tauris (Xem Iphigenia ở Tauris của Euripides). Với việc các vị thần đã cảm thấy hài lòng với sự hiến tế, gió bắt đầu thổi và đoàn chiến thuyền khởi hành.

Truyền thuyết kể rằng cuộc chiến gian khổ và kéo dài với Troy, dù trên danh nghĩa là một chiến thắng của Hy Lạp, đã đem lại sự hỗn loạn, cướp bóc và tàn phá. Sau chiến tranh, Agamemnon trở về trong sự chào đón long trọng với thảm đỏ và sau đó bị sát hại trong bồn tắm bởi vợ mình là Clytemnestra, người hận ông ta cay đắng vì đã hiến tế con gái Iphigenia của họ. Tội ác của Clytemnestra được tiếp tay bởi Aegistheus, người trị vì sau đó. Tuy nhiên Orestes, con trai của Agamemnon, đã được mang đi trốn ở Phocis. Orestes trở lại khi là một người lớn để giết Clytemnestra và Aegistheus, rồi bỏ trốn tới Sparta để trốn tránh sự xét xử và án giết mẹ, và trở nên điên loạn trong một khoảng thời gian. Trong thời gian đó, ngai vàng ở Mycenae thuộc về Aletes, con trai Aegistheus, nhưng không được lâu. Hồi phục trở lại, Orestes trở lại Mycenae để giết ông ta và đoạt lại ngai vàng.

Orestes sau đó xây dựng một lãnh thổ lớn hơn ở Peloponnesus, nhưng lại bất ngờ bị chết ở Arcadia do bị rắn cắn. Con trai Tisamenus của ông, vị vua cuối cùng của triều đại Atreid, bị giết bởi các Heracleidae khi đang trở về Peloponnesus. Họ đòi quyền lợi của các Perseid thừa kế các vương quốc của Peloponnesus và mất nhiều thứ để giành quyền thống trị đối với chúng.

Các vua nhà Atreid:

  1. Atreus
  2. Thyestes
  3. Agamemnon
  4. Aegisthus
  5. Aletes
  6. Orestes
  7. Tisamenus

Atreids ở Tiểu Á

Đế chế Hittite, 1300 TCN.

Trên thực tế, có một hiện tượng nhật thực toàn phần xảy ra ở Aegean vào ngày 5 tháng 3 năm 1223 trước công nguyên, mà Atreus có thể đã xuyên tạc trở thành mặt trời lặn hướng đông. Tuy vậy nó vẫn không giải quyết hết những điều còn chưa biết.

Một thời gian muộn được ngụ ý cho cuộc chiến thành Troy, mà rốt cuộc lại đi ngược lại với Troy VIIa. Người Perseid lúc đó sẽ nắm quyền vào khoảng 1380 TCN, thời gian mà một bệ tượng tại Kom el-Heitan ở Ai Cập ghi lại cuộc hành trình của một sứ thần Ai Cập tới Aegean vào thời của Amenophis III. M-w-k-i-n-u ("Mukanuh"?) là một trong các thành phố được ghé thăm, một tài liệu ban đầu hiếm có về tên của Mycenae. Nó là một trong các thành phố của tj-n3-jj ("Tinay"?), Danaans của Homer, được đặt tên trong thần thoại theo Danaë, ám chỉ rằng có thể người Perseids đang nắm quyền thống trị ở một dạng nào đó.

Cũng trong thế kỷ 14 trước công nguyên người Ahhiya bắt đầu gây rắc rối tới nhiều vị vua của đế chế Hittite. Ahhiyawa hay Ahhiya, xuất hiện vài chục lần trên các thẻ khắc của Hittite trong suốt thế kỷ, chắc hẳn là Achaiwia, tiếng Hy Lạp Mycenaean phục dựng của Achaea. Người Hittites không sử dụng Danaja như người Ai Cập, dù sự nhắc tới Ahhiya đầu tiên trong "bản cáo trạng của Madduwatta" có trước cái tương tự giữa Amenhotep III và một trong những người kế vị của Madduwatta tại Arzawa, Tarhunta-Radu. Tuy vậy các nguồn bên ngoài vào thời đại LHIIIA:1 lại phù hợp về sự bỏ sót của họ một vị vua vĩ đại hay các cấu trúc thống nhất khác phía sau Tinay/Ahhiya.

Ví dụ, trong "bản cáo trạng của Madduwatta", Attarissiya, người cai trị Ahhiya, đã tấn công Madduwatta và đẩy ông khỏi vùng đất của mình. Ông đã được hỗ trợ nơi ẩn náu và quân sự từ vị vua vĩ đại Tudhaliya của Hittite. Sau cái chết của vị vua và dưới sự cai trị của người con trai ông, Arnuwanda, Madduwatta liên minh với Attarissiya và họ, cùng với những vị vua khác, tấn công Alasiya, tức là Síp.

Đây là sự xuất hiện duy nhất của một người có tên Attarissiya. Các cố gắng để liên kết cái tên này với Atreus không nhận được sự đồng tình rộng rãi, và cũng chẳng có một chứng cứ nào của một Pelopid hùng mạnh tên là Atreus vào lúc đó.

Trong suốt thời kỳ LHIIIA:2, Ahhiya, bấy giờ gọi là Ahhiyawa, mở rộng tầm ảnh hưởng tới Miletus, nằm trên bờ biển của Anatolia, và tranh giành với người Hittites tầm ảnh hưởng và quyền kiểm soát phần phía Tây Anatolia. Ví dụ như Arzawa của Uhha-Ziti và qua ông ta vùng đất sông Seha của Manapa-Tarhunta. Trong khi giúp xác minh sự tồn tại của người Hy Lạp Mycenaean như một thế lực lịch sử, các tài liệu này cũng nêu ra nhiều câu hỏi mới như số nó đã giải quyết được.

Tương tự, một vị vua của Hittite viết một thứ gọi là bức thư Tawagalawa tới vị vua vĩ đại của Ahhiyawa, liên quan tới sự phá phách của người phiêu lưu của Luwiyan là Piyama-Radu. Tên của vị vua chưa được xác định, có thể là Muwatalli II hay người anh của ông ta là Hattusili III, tức là bức thư được viết vào khoảng thời kỳ LHIIIB theo thang của Mycenaean. Nhưng cả Atreus hay Agamemnon theo truyền thuyết đều không có một người anh em nào tên là Etewoclewes (Eteocles). Cái tên này có vẻ liên quan tới Thebes, mà trong suốt thời kỳ LHIIIA trước đó Amenhotep III đã coi như bằng với Mycenaea.

Trong một sự kiện khác, Muwatalli II (trị vì 1296 - 1272 TCN) ký một hiệp ước với Alaksandu (có thể là Alexander), vua của Wilusa (Ilium); và một tài liệu khác nói Wilusa bị nguyền rủa bởi Appaliuna (Apollo). Nhưng Alaksandu trong hiệp ước đó là quá sớm để trở thành vua của một thành phố bị tấn công bởi Agamemnon, và hơn nữa, Priam mới là vua của thành phố đó.

Chưa có cách nào để thống nhất một cách thỏa đáng giữa những phiến khắc của người Hittite và các truyền thuyết Hy Lạp sau đó.